ĐỀ THAM KHẢO SỐ 03

(Dựa theo cấu trúc đề thi HSG)

Câu 1. Nghị luận xã hội (8,0 điểm)

Đọc bài thơ sau:

Đen thì gần mực, đỏ gần son,

Học lấy cho hay, con hỡi con!

Cái bút, cái nghiên là của quý,

Câu kinh, câu sử, ấy mùi ngon!

Vàng mua chưa dễ, vàng hay hết,

Chữ bán dư ăn, chữ hãy còn.

Nhờ Phật một mai nên đấng cả,

Bõ công cha mẹ mới là khôn.

(Nguyễn Khuyến – “Thơ khuyên học”)

Từ lời khuyên “Học lấy cho hay, con hỡi con!”, anh/chị hãy viết một bài văn trình bày quan điểm của bản thân về ý nghĩa của việc học chân chính trong thời đại ngày nay – thời đại của công nghệ và trí tuệ nhân tạo.

Câu 2. Nghị luận văn học (12,0 điểm)

Bàn về thơ – nghệ thuật của trí tưởng tượng, GS. Trần Đình Sử khẳng định rằng:

Nếu tình cảm là sinh mệnh của thơ thì tưởng tượng là đôi cánh thơ. Tưởng tượng là hoạt động tâm lí phân giải, tổ hợp các biểu tượng đã có để tạo ra hình tượng hoàn toàn mới. Mọi nghệ thuật đều cần đến tưởng tượng. Vậy tưởng tượng trong thơ có đặc điểm gì? Thơ không xây dựng các hình tượng khách thể như nhân vật trong truyện hay kịch, kí, mà xây dựng hình tượng của bản thân dòng ý thức, cảm xúc đang diễn ra, vì thế tưởng tượng ở đầy chủ yếu là liên tưởng, giả tưởng, huyễn tưởng. Liên tưởng là hoạt động tâm lí từ việc này, người này mà nghĩ tới việc khác, người khác.

(Lí luận văn học, tập 2, Trần Đình Sử (Chủ biên), La Khắc Hòa, Phùng Ngọc Kiếm, Nguyễn Xuân Nam, NXB Đại học Sư phạm, 2016, tr. 260)

Bằng trải nghiệm văn học, anh/chị hãy bình luận ý kiến trên.

 

ĐỀ THAM KHẢO SỐ 02

(Dựa theo cấu trúc đề thi HSG)

Câu 1. (8,0 điểm)

Có ý kiến cho rằng: Trả lời được câu hỏi là điều quan trọng nhưng quan trọng hơn cả là bạn phải biết cách đặt câu hỏi để trả lời những câu hỏi ấy.

Anh/chị suy nghĩ như thế nào về ý kiến trên?

Câu 2. (12,0 điểm)

Theo nữ nhà văn gốc Việt Linda Lê, đọc là cuộc du hành vào bên trong những điều kì lạ, ở đấy ta đem những niềm tin chắc chắn của mình đổi lấy những chóng mặt và phân vân.

(Dẫn theo Nguyễn Ngọc, Dọc đường, NXB Phụ nữ Việt Nam, Hà Nội, 2022, tr.117)

Từ những cuộc du hành kì thú của bản thân vào thế giới của những trang chữ, anh/chị hãy bình luận và làm sáng tỏ vấn đề.

 

 ĐỀ THAM KHẢO SỐ 01 

(Dựa theo Cấu trúc đề thi HSG)

---

Câu 1 (8,0 điểm):

Đoạn trích:

Ba ơi! Vì sao ba thích học Toán? Vì sao ba yêu mẹ? Đó có phải là niềm say mê không? Với văn chương, con cũng có một niềm say mê lớn, niềm say mê không thể lí giải vì đâu. Chỉ biết khi học văn, đọc văn, con thấy sự thanh thản trong tâm hồn, thấy “yêu đời, yêu người và lớn hơn một chút”.

Ba nói thế kỉ XXI hội nhập toàn cầu, Toán, Tin học, Ngoại ngữ quan trọng hơn bao giờ hết; văn chương không có tính ứng dụng, tương lai của con sẽ không chắc chắn. Ba khuyên khích con học Toán, Tin học, Ngoại ngữ. Con nghĩ ba đúng vì đó là những hành trang cần thiết của con người hiện đại. Không phủ nhận rằng học Toán thì tương lai của con sẽ ổn định hơn. Nhưng nếu thế, cả cuộc đời con sẽ gắn bó với thứ mà mình không yêu thích, không say mê, con sẽ buồn, sẽ sống nhạt nhẽo lắm đấy! Chắc chắn ba không muốn con sống mờ nhạt phải không ba?

Văn chương là sự yêu thích, là ước mơ của con… Con muốn giữ lấy ước mơ của mình, sống cho chính ước mơ ấy, như con chim trong cuốn tiểu thuyết “Tiếng chim hót trong bụi mận gai”, thà chịu đau đớn để cất lên tiếng hót tuyệt diệu, khiến Thượng đế cũng phải mỉm cười, còn hơn suốt cả đời sống trong im lặng…

(Trích “Thế kỉ XXI đâu chỉ cần học Toán, Ngoại ngữ và Tin học – xin ba đừng cấm con học Văn!”, Dẫn theo VH&TT số tháng 8 - 2007)

Từ tâm sự trên, anh/chị có suy nghĩ gì về vai trò của việc học Văn trong quá trình chuẩn bị hành trang cho con người bước vào cuộc sống?

Câu 2 (12,0 điểm):

Trong cuốn Sổ tay viết văn (NXB Tác phẩm mới, Hà Nội, 1977), nhà văn Tô Hoài có viết: Không biết cắt nghĩa sao, nhưng tôi cho rằng ngay trong văn xuôi cần phải đượm hồn thơ, có như thế văn xuôi mới trong sáng cất cao.

Anh/chị hiểu như thế nào về ý kiến trên? Từ một số tác phẩm văn học tiêu biểu, hãy phân tích để làm sáng tỏ vấn đề.