Đề thi số 11

 

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:

Lễ hội Chùa Hương là một trong những lễ hội lớn nhất Việt Nam, diễn ra hằng năm tại huyện Mỹ Đức, Hà Nội. Đây là quần thể văn hóa – tôn giáo gắn với tín ngưỡng thờ Phật Bà Quan Âm, thu hút hàng triệu du khách thập phương.

Theo thống kê của Sở Văn hóa – Thể thao Hà Nội, chỉ riêng mùa lễ hội năm 2023 đã có hơn 1,4 triệu lượt người tham gia. Con số này khẳng định sức hút mạnh mẽ của lễ hội trong đời sống tinh thần của nhân dân. Đồng thời, nhiều nghiên cứu văn hóa cũng cho thấy: lễ hội Chùa Hương không chỉ là sinh hoạt tín ngưỡng, mà còn là dịp để người dân gắn kết cộng đồng, hướng về cội nguồn và góp phần gìn giữ, quảng bá bản sắc văn hóa dân tộc.

Tuy nhiên, lễ hội cũng đặt ra những thách thức: tình trạng chen lấn, rác thải, hoạt động kinh doanh tràn lan gây ảnh hưởng đến cảnh quan và sự thiêng liêng vốn có. Do đó, việc tổ chức lễ hội cần sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền và cộng đồng, vừa phát huy giá trị văn hóa, vừa xây dựng hình ảnh văn minh, thân thiện trong mắt du khách.

---

Câu 1. (0,5 điểm)

Xác định bố cục của văn bản trên.

Câu 2. (0,5 điểm)

Trong văn bản, dữ liệu nào là sơ cấp, dữ liệu nào là thứ cấp?

Câu 3. (1,0 điểm)

Quan điểm của người viết về lễ hội Chùa Hương là gì? Việc đưa ra số liệu thống kê và nghiên cứu văn hóa có tác dụng gì?

Câu 4. (1,0 điểm)

Chỉ ra một số yếu tố hình thức của văn bản thông tin (nhan đề, số liệu, chú thích, bảng biểu/biểu đồ nếu có, cấu trúc đoạn văn, ngôn ngữ trình bày...).

Câu 5. (1,0 điểm)

Anh/chị rút ra được bài học gì cho bản thân trong việc tham gia lễ hội, sinh hoạt văn hóa cộng đồng?

---

II. LÀM VĂN (6,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm)

Viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong tuổi trẻ hôm nay.

Câu 2. (4,0 điểm)

Phân tích một nét đặc sắc về nội dung (chủ đề) hoặc nghệ thuật (cấu tứ, ngôn ngữ) trong một truyện ngắn của Nguyễn Nhật Ánh mà anh/chị đã học hoặc đọc (ví dụ: Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, Cô gái đến từ hôm qua, Kính vạn hoa…).

Đề thi số 10

 

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:

“Có người nghĩ rằng tuổi trẻ là khoảng thời gian để hưởng thụ, rong chơi, để sống tùy hứng. Nhưng thực ra tuổi trẻ là quãng đời quý giá nhất để học hỏi, trải nghiệm, rèn luyện và cống hiến. Chính những năm tháng tuổi trẻ mới là nền móng vững chắc cho cuộc đời sau này. Nếu tuổi trẻ trôi đi vô ích, thì khi ngoảnh lại, ta sẽ thấy một khoảng trống tiếc nuối. Nhưng nếu biết sống hết mình, tuổi trẻ sẽ để lại những hoa trái ngọt ngào, là hành trang đưa ta đi xa.”

(Trích một bài viết nghị luận trên Tạp chí Học trò, 2022)

Câu 1 (0,5 điểm): Xác định luận đề chính của đoạn văn bản trên.

Câu 2 (0,5 điểm): Chỉ ra một đặc điểm hình thức của văn bản nghị luận thể hiện trong đoạn trích.

Câu 3 (1,0 điểm): Phân tích hiệu quả của việc sử dụng phép đối lập trong đoạn trích.

Câu 4 (1,0 điểm): Thông điệp của đoạn văn bản có điểm tương đồng hay khác biệt gì so với câu nói của nhà văn Nikolai A.Ostrovsky “Cái quý nhất của con người ta là đời sống. Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi xót xa ân hận”.

Câu 5 (1,0 điểm): Từ văn bản, anh/chị rút ra bài học gì cho bản thân trong việc sống và rèn luyện tuổi trẻ?

---

II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm)

Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của việc dám thử thách bản thân đối với tuổi trẻ hôm nay.

Câu 2 (4,0 điểm)

Viết một bài văn (khoảng 600 chữ) phân tích nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật trong bài thơ sau:

“Tỏ lòng” (Phạm Ngũ Lão)

Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu, 

Tam quân tì hổ khí thôn ngưu. 

Nam nhi vị liễu công danh trái, 

Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu. 

*Gợi ý: Thí sinh cần làm rõ:

• Nội dung: Khát vọng lập công, chí làm trai, lý tưởng công danh gắn với trách nhiệm cùng đất nước.
• Nghệ thuật: Ngôn ngữ hàm súc, hình ảnh gợi tầm vóc lớn lao, cấu tứ đối lập, chất sử thi mạnh mẽ.*

Đề thi số 9

 

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

Trưa nay, sau giờ học thêm, tôi đi bộ về nhà trên con đường quen thuộc. Nắng hè như đổ lửa, mồ hôi nhễ nhại, bước chân rã rời. Bất chợt, tôi bắt gặp một cụ già đang loay hoay dắt chiếc xe đạp bị tuột xích. Nhiều người lướt qua nhưng không ai dừng lại. Tôi bối rối vài giây, rồi mạnh dạn bước tới.

Tôi đặt cặp xuống, cúi người tra lại sợi xích cho cụ. Tay dính đầy dầu mỡ nhưng lòng tôi lại thấy lạ lắm: một niềm vui âm ỉ dâng trào. Cụ già mỉm cười, đôi mắt nheo lại rạng rỡ. Cụ nói lời cảm ơn mà tôi nhớ mãi.

Trên đường về, nắng vẫn gay gắt nhưng dường như tôi cảm thấy con đường ngắn hơn, nhẹ hơn. Lần đầu tiên tôi hiểu rằng: giúp đỡ người khác không chỉ là trách nhiệm, mà còn là niềm hạnh phúc.

(Trích truyện ngắn hiện đại dành cho tuổi học trò)

Câu 1 (0,5 điểm): Văn bản trên được kể theo ngôi kể nào?

Câu 2 (0,5 điểm): Chi tiết nào cho thấy tâm trạng, đặc điểm nhân vật “tôi”?

Câu 3 (1,0 điểm): Phân tích ý nghĩa chi tiết “tay dính đầy dầu mỡ nhưng lòng tôi lại thấy lạ lắm: một niềm vui âm ỉ dâng trào”.

Câu 4 (1,0 điểm): Anh/chị hãy bình luận thông điệp: “Giúp đỡ người khác không chỉ là trách nhiệm, mà còn là niềm hạnh phúc” và so sánh với một quan niệm sống trong đời thường.

Câu 5 (1,0 điểm): Từ văn bản, anh/chị rút ra bài học gì cho bản thân?

---

II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm):

Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về lối sống nhân ái của tuổi trẻ hôm nay.

Câu 2 (4,0 điểm):

Viết bài văn (khoảng 600 chữ) phân tích nét đặc sắc của đoạn trích ở phần Đọc hiểu, tập trung vào:

• Nội dung: tình huống nhân vật “tôi” lần đầu tiên tự nguyện giúp đỡ người khác và khám phá niềm hạnh phúc từ sự sẻ chia.
• Nghệ thuật: ngôi kể thứ nhất, chi tiết gợi cảm xúc, ngôn ngữ chân thực, giản dị.

Đề thi số 8

 

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau và thực hiện yêu cầu:

"Tôi vẫn còn nhớ như in cái buổi chiều mùa hè hôm ấy. Sau một trận mưa, cánh đồng sau làng rực sáng lên dưới ánh hoàng hôn. Tôi cùng đám bạn trong xóm chạy ra đồng thả diều. Đứa nào cũng hò reo, cười vang cả một góc trời. Nhưng khi thả xong, tôi lại lặng lẽ ngồi xuống, ngước nhìn cánh diều của mình đang chao lượn trong gió. Tôi ước sao đời mình cũng có thể bay cao, bay xa, vượt qua những lũy tre, những con đường đất đỏ quanh co của làng quê nghèo. Từ hôm ấy, trong tôi bắt đầu le lói một giấc mơ – giấc mơ về con chữ, về một chân trời rộng mở mà tôi sẽ bước tới…"

(Trích Trên cánh diều, truyện ngắn hiện đại – Nguồn: tuyển chọn văn học thiếu niên)

Câu 1. (o,5 điểm) Xác định ngôi kể của đoạn trích. 

Câu 2. (0,5 điểm) Chỉ ra dấu hiệu thể hiện tâm trạng, ước mơ của nhân vật “tôi” trong đoạn trích.

Câu 3. (1,0 điểm) Phân tích ý nghĩa của chi tiết “cánh diều” trong đoạn trích. 

Câu 4. (1,0 điểm) Anh/chị hiểu thông điệp nào được gợi ra từ đoạn văn? Liên hệ với đời sống để bình luận. 

Câu 5. (1,0 điểm) Từ câu chuyện, anh/chị rút ra cho bản thân bài học gì trong việc nuôi dưỡng ước mơ tuổi trẻ?

---

II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm)

Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích nét đặc sắc về nội dung (giấc mơ, khát vọng của nhân vật “tôi”) hoặc nghệ thuật (chi tiết biểu tượng, giọng kể, hình ảnh) trong truyện Trên cánh diều.

Câu 2. (4,0 điểm)

Viết bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về một vấn đề xã hội:

“Tuổi trẻ cần sống có khát vọng và hoài bão.”

Đề thi số 7

 

I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)

Đọc đoạn trích sau:

Nếu điều mà bạn mong ước làm là đúng đắn và bạn tin vào nó, hãy tiến lên và thực hiện nó. Hãy biến giấc mơ của bạn thành sự thật, đừng bận tâm xem “người đời” nói gì nếu bạn gặp thất bại tạm thời. Họ không hiểu rằng mỗi sự thất bại đều mang trong mình hạt giống của một thành công tương đương.

Marconi ước mơ về một hệ thống có thể truyền tải âm thanh từ nơi này sang nơi khác mà không cần dây dẫn. Bạn sẽ thấy thú vị khi biết rằng “những người bạn” của Marconi đã tống ông vào một bệnh viện tâm thần khi ông thông báo với họ rằng đã khám phá ra nguyên lý để truyền những thông điệp qua không gian. Ngày nay, chúng ta đã nhận thấy rõ rằng Marconi không mơ mộng hão huyền chút nào. Bằng chứng có thể được tìm thấy trong mỗi chiếc radio, tivi, điện thoại di động, vệ tinh viễn thông hay bất kỳ một thiết bị vô tuyến quen thuộc nào khác.

May mắn là những người biết ước mơ ngày nay đã có nhiều điều kiện thuận lợi hơn so với ngày xưa. Thế giới ngày nay ẩn chứa vô số cơ hội mà những người “mơ mộng” trong quá khứ chưa từng biết tới.

(...) Hầu hết những người thành đạt đều đi lên từ bước khởi đầu hết sức khó khăn, trải qua rất nhiều những trở ngại tưởng như không thể vượt qua trước khi ''đến đích". Bước ngoặt trong cuộc đời những người thành đạt thường chính là giai đoạn khủng hoảng như thế, đó là thời điểm mà qua đó họ "lột xác” và nhìn nhận ra một cái tôi” khác trong con người mình.

(Trích Nghĩ giàu làm giàu, Napoleon Hill, NXB Thế giới, 2015, tr. 68 - 69)

Thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5 (trình bày ngắn gọn)

Câu 1. (0,5 điểm) Cho biết phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn văn bản.

Câu 2. (0,5 điểm) Xác định luận điểm chính trong đoạn văn bản trên.

Câu 3. (1,0 điểm) Câu khẳng định Hãy biến giấc mơ của bạn thành sự thật và câu phủ định đừng bận tâm xem “người đời” nói gì nếu bạn gặp thất bại tạm thời có ý nghĩa gì?

Câu 4. (1,0 điểm) Anh/Chị hiểu như thế nào về câu “mỗi sự thất bại đều mang trong mình hạt giống của một thành công tương đương”?

Câu 5. (1,0 điểm) Từ văn bản trên, anh/chị rút ra bài học gì trong việc lựa chọn lối sống đúng đắn cho mình?Viết đoạn văn khoảng 5 – 7 dòng.

II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. Nghị luận xã hội (2,0 điểm)

          Anh/Chị hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) bàn về vấn đề: Tuổi trẻ và việc làm chủ TikTok.

Câu 2. Nghị luận văn học (4,0 điểm)

          Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích những nét chính về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ sau:

BUỔI GẶT CHIỀU⁽¹⁾

Mặt trời lặn, mây còn tươi ráng đỏ,
Cò từng đàn bay trắng cánh đồng xa.
Tiếng diều sáo véo von cùng tiếng gió,
Hoà nhịp nhàng giọng ả² hái dâu ca.

 

Trong đồng lúa tươi vàng bông rủ chín,
Những trai tơ từng bọn gặt vui cười.
Cùng trong lúc ông già che nón kín,  
Ngồi đầu bờ hút thuốc thổi từng hơi.

Trên đê trắng, chỏm đầu phơ phất gió,
Lũ cu con mê mải chạy theo diều.
Bỏ mặc cả trâu bò nằm vệ cỏ,
Mắt mơ màng trong gợn gió hiu hiu.

          (Trích Bức tranh quê, Anh Thơ⁽³⁾ NXB Hội Nhà văn, tr. 27)

---------------------------------

* Chú thích:

   - ¹ Tác giả Anh Thơ (1918? - 2005) tên khai sinh là Vương Kiều Ân, sinh tại thị trấn Ninh Giang, tỉnh Hải Dương, xuất thân trong một gia đình công chức nhỏ. Tuổi thơ, Anh Thơ gắn bó với đồng ruộng quê hương. Vốn ham thích văn học từ nhỏ, lớn lên giữa lúc phong trào Thơ mới đang diễn ra sôi nổi, Anh Thơ đã tìm đến thơ ca như một con đường giải thoát cuộc đời tù túng, buồn tẻ và tự khẳng định giá trị của người phụ nữ trong xã hội đương thời.

  - ² ả: chị               

  - ³ Bài thơ “Buổi gặt chiều” được trích trong Tập thơ đầu của nữ sĩ là tập thơ Bức tranh quê (in 1941). Tập thơ gồm 45 bài, là những cảnh nông thôn được sắp xếp theo trình tự bốn mùa và được miêu tả bằng sự quan sát độc đáo, nhạy cảm. Có thể xem đây là tập thơ mở đầu cho một khuynh hướng riêng trong phong trào Thơ mới: tập trung toàn bộ cảm hứng vào phong cảnh làng quê, làm sống lại vẻ đẹp nghìn đời của nông thôn Việt Nam.                     

-----HẾT-----

Đề thi số 6

I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau:

Người nhìn thế giới qua lăng kính màu hồng cũng được coi là người theo chủ nghĩa lạc quan, khi vấp phải hiện thực nghiệt ngã cũng chỉ có bản thân đau khổ. Tôi đã nghĩ đau khổ là điều không thể tránh khỏi (với cương vị một người lạc quan tôi đã nghĩ như vậy). Tôi tâm niệm việc của bản thân, bản thân nên tự làm.

Tuy nhiên cũng có những người không nghĩ giống tôi. Nếu xảy ra vấn đề, những người bị chiều hư thường hy vọng sẽ được tha thứ, được ai đó trợ giúp, dù đôi khi họ có hành động quá đáng và hay bỏ dở công việc giữa chừng. Thế giới được hình thành và phát triển nhờ mối quan hệ tương hỗ giữa con người với nhau. Nhưng nếu cứ hành động với suy nghĩ sẽ có người tha thứ cho mình, giúp đỡ mình, một lúc nào đó hiện thực sẽ chứng minh cho bạn thấy không ai được phép, cũng không ai đủ khả năng giúp đỡ người khác. Sự giúp đỡ này không phải để thoả mãn những người bị chiều hư mà nhằm ngăn chặn ảnh hưởng xấu tới những người xung quanh.

Dù có chuyện gì xảy ra, dù ở thời điểm nào, hãy luôn tự chủ tinh thần để bản thân được bình an, tự do tự tại, đừng nuông chiều bản thân hay dựa dẫm vào người khác. Dù có chuyện gì xảy ra bao gồm cả những việc chẳng ai tha thứ hay giúp đỡ bạn, đối phương mới là người quyết định việc giúp đỡ bạn có phiền phức hay không. Nhưng tốt nhất bạn nên từ bỏ lối sống dễ dãi, nuông chiều bản thân thái quá, không quan tâm đến cảm nhận của người khác. Hãy sống một cuộc đời ổn định, an nhiên.

(Trích Tâm buông bỏ, đời bình an, Natori Hougen, Nguyễn Thanh Hương dịch, NXB Thế giới, Tr 75-76)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. (0,5 điểm) Xác định vấn đề nghị luận trong đoạn trích trên.

Câu 2. (0,5 điểm) Nêu những thao tác lập luận được sử dụng trong đoạn văn thứ hai.

Câu 3. (1,0 điểm) Chỉ ra và nêu tác dụng của phép điệp trong đoạn: “Dù có chuyện gì xảy ra, dù ở thời điểm nào, hãy luôn tự chủ tinh thần để bản thân được bình an, tự do tự tại, đừng nuông chiều bản thân hay dựa dẫm vào người khác. Dù có chuyện gì xảy ra bao gồm cả những việc chẳng ai tha thứ hay giúp đỡ bạn, đối phương mới là người quyết định việc giúp đỡ bạn có phiền phức hay không.”

Câu 4. (1,0 điểm) Nhận xét mức độ phù hợp giữa nội dung nghị luận trong đoạn trích với nhan đề tác phẩm Tâm buông bỏ, đời bình an.

Câu 5. (1,0 điểm) Trình bày ý kiến của anh/chị đối với lời khuyên của tác giả: Hãy sống một cuộc đời ổn định, an nhiên.(Trình bày khoảng 5 – 7 dòng)

II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm)

Từ nội dung phần Đọc – hiểu và trải nghiệm của bản thân, anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) đề xuất một giải pháp để giới trẻ hiện nay từ bỏ lối sống dễ dãi, nuông chiều bản thân thái quá.

Câu 2. (4,0 điểm)

Trình bày cảm nhận của anh/chị về hai bức tranh thu sau:

Mây sầm lại trên ao đầy khói lướt

Bụi chuối vàng run đón gió bay qua.

Tiếng dế kêu rì rào bên rãnh nước

Nhịp chuông chiều văng vẳng mái chùa xa.

(Trích Chiều thu- Anh Thơ, truy xuất từ https://voh.com.vn/song-dep/tho-ve-mua-thu-489628.html)

Chiều thu

(Tế Hanh)

Trời xanh một màu xanh mênh mông

Chiều thu lúa gặt phẳng phiu đồng

Phương tây ánh nắng vừa chia biệt

Đã thấy trăng chào sáng phía đông.                       

(truy từ xuất https://taodan.vn/tho/te-hanh/chieu-thu-te-hanh-3820.html)

* Chú thích:

Anh Thơ (1921-2005), tên khai sinh là Vương Kiều Ân, là một nhà thơ nữ Việt Nam. Thơ thiên về tả cảnh bình dị, quen thuộc của làng quê xứ Bắc, với những nét vẽ chân thực, tinh tế thấm đượm một chút tình quê đằm thắm pha chút bâng khuâng buồn của Thơ mới.

Tế Hanh (1921-2009), tên khai sinh là Trần Tế Hanh, là một nhà thơ Việt Nam thời tiền chiến. Phong cách sáng tác trong trẻo, mộc mạc, nhẹ nhàng đậm chất chân quê, giản dị, bình yên. Thơ ông rất giàu hình ảnh, màu sắc, thể hiện cảm xúc, suy tư về tình yêu thương, sự trân trọng dành cho quê hương.

                                                    ----------------Hết--------------- 

Đề thi số 5

 

I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau:

            Khi đọc truyện Gasby vĩ đại của Scott Fitzgerald, tôi vô cùng thích thú với đoạn mở đầu: “Hồi tôi còn nhỏ tuổi, nghĩa là hồi dễ bị nhiễm các thói hư tật xấu hơn bây giờ, cha tôi có khuyên tôi một điều mà tôi ngẫm mãi cho đến nay: Khi nào con định phê phán người khác thì phải nhớ rằng không phải ai cũng được hưởng những thuận lợi như con cả đâu. Ông không nói gì thêm, nhưng vì hai cha con chúng tôi xưa nay vẫn rất hiểu nhau, mà chẳng cần nhiều lời nên tôi biết câu nói của ông còn nhiều hàm ý khác. Vì vậy tôi không thích bình phẩm một ai hết. Lối sống ấy đã mở ra cho tôi thấy nhiều bản tính kỳ quặc, nhưng đồng thời khiến tôi trở thành nạn nhân của không ít kẻ chuyên quấy rầy người khác”.

Tôi cũng rất thích một chi tiết trong truyện Doraemon, đó là một khi Nobita và Doraemon lạc vào một thế giới khác, bất cứ thế giới nào, thì ở nơi đó cũng xuất hiện những nhân vật có nhân dáng tương tự Nobita, Xuka, Xeko, Chaien… nhưng tính cách lại rất khác. Điều đó luôn khiến tôi mỉm cười.

Cuộc sống này cũng vậy… Ở đâu đó ngoài kia là những người có thể giống ta. Ở đâu đó ngoài kia là những người có thể rất khác ta. Có người ưa tụ tập với bạn bè. Có người mải mê rong chơi. Có người chỉ thích nằm nhà để đọc sách. Có người say công nghệ cao. Có người mê đồ cổ. Có người phải đi thật xa đến tận cùng thế giới thì mới thỏa nguyện. Có người chỉ cần mỗi ngày bước vào khu vườn rậm rạp sau nhà, tìm thấy một vạt nấm mối mới mọc sau mưa hay một quả trứng gà tình cờ lạc trong vạt cỏ là đủ thỏa nguyện rồi. […]

Chúng ta vẫn thường nghe một người tằn tiện phán xét người khác là phung phí. Một người hào phóng đánh giá người kia là keo kiệt. Một người thích ở nhà chê bai kẻ khác bỏ bê gia đình. Và một người ưa bay nhảy chê cười người ở nhà không biết hưởng thụ cuộc sống… Chúng ta nghe những điều đó mỗi ngày, đến khi mệt mỏi, đến khi nhận ra rằng đôi khi phải phớt lờ tất cả những gì người khác nói và rút ra một kinh nghiệm là đừng bao giờ phán xét người khác một cách dễ dàng.

             (Nếu biết trăm năm là hữu hạn, Phạm Lữ Ân, NXB Hội nhà văn, 2013)

Thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5 (trình bày ngắn gọn):

Câu 1. (o,5 điểm) Nêu luận đề của văn bản.

Câu 2. (0,5 điểm) Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản.

Câu 3. (1,0 điểm) Theo anh/chị, tại sao trong cuộc sống: “người tằn tiện phán xét người khác là phung phí, người hào phóng đánh giá người kia là keo kiệt, người thích ở nhà chê bai kẻ khác bỏ bê gia đình, người ưa bay nhảy chê cười người ở nhà không biết hưởng thụ cuộc sống”?

Câu 4. (1,0 điểm) Nêu tác dụng của những bằng chứng được sử dụng trong văn bản.

Câu 5. (1,0 điểm) Anh/Chị có đồng ý với thái độ: “phớt lờ tất cả những gì người khác nói” khi bị chê bai, phán xét không? Vì sao?

II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm)

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) bày tỏ ý kiến của anh/chị về tầm quan trọng của hành động đối với tuổi trẻ.

Câu 2 (4,0 điểm)

Anh/Chị hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) phân tích, đánh giá tâm trạng của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ sau:

(1)Em ơi! Buồn làm chi

Anh đưa em về sông Đuống

Ngày xưa cát trắng phẳng lì

(2)Sông Đuống trôi đi

Một dòng lấp lánh

Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kì

Xanh xanh bãi mía bờ dâu

Ngô khoai biêng biếc

Đứng bên này sông sao nhớ tiếc

Sao xót xa như rụng bàn tay

(3)Bên kia sông Đuống

Quê hương ta lúa nếp thơm nồng

 Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong

Màu dân tộc sáng bừng trên giấy điệp

(4)Quê hương ta từ ngày khủng khiếp

Giặc kéo lên ngùn ngụt lửa hung tàn

Ruộng ta khô

Nhà ta cháy

Chó ngộ một đàn

Lưỡi dài lê sắc máu […]

(Trích “Bên kia sông Đuống”, Hoàng Cầm;  “Thơ Hoàng Cầm”, NXB, Hội nhà văn, 2011)

* Chú thích:

            Nhà thơ Hoàng Cầm (1922-2010), tên thật là Bùi Tằng Việt, quê gốc làng Lạc Thổ, thị trấn Hồ, Thuận Thành, Bắc Ninh, là một tên tuổi lớn trên văn đàn Việt Nam hiện đại thế kỷ XX, được mệnh danh là nhà thơ của vùng đất Kinh Bắc (Bắc Ninh). Thơ ông hấp dẫn các thế hệ bạn đọc khác nhau, vì ngoài những tìm tòi cách tân về nghệ thuật, ông vẫn giữ cho riêng mình một vốn ngôn ngữ và hình ảnh đặc trưng Kinh Bắc, độc đáo, tài hoa.

            Bài thơ “Bên kia sông Đuống” ra đời vào tháng 4/1948 và được đăng lần đầu tiên trên báo “Cứu quốc”. Sông Đuống chia tỉnh Bắc Ninh ra làm 2 phần, Nam (hữu ngạn), Bắc (tả ngạn). Quê hương của Hoàng Cầm ở bên này hữu ngạn sông Đuống. Khi giặc Pháp chiếm đóng vùng đất này thì Hoàng Cầm đang công tác văn nghệ ở Việt Bắc. Hay tin giặc tàn phá quê hương mình, ông xúc động viết một mạch từ 12 giờ đêm đến gần sáng bài thơ nói trên với tâm trạng “căm giận và thương cảm sâu sắc”.

 

Đề thi số 4

 

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

    Đọc văn bản sau

                                            Khám phá làng gốm truyền thống Biên Hòa - Đồng Nai

     Gốm Biên Hòa - Đồng Nai là sự hòa quyện tài tình giữa đất, nước và lửa, tạo nên những sản phẩm đặc trưng bản sắc, điểm tô cho văn hóa Việt.

[...] (1) Nói đến gốm mỹ nghệ Biên Hòa là nói đến sự kết hợp khéo léo nghệ thuật giữa Tây và ta, giữa cũ và mới, là sự kết tinh giữa kinh nghiệm làm gốm thủ công cổ truyền điêu luyện với kỹ thuật hiện đại của công nghệ Pháp. Tuy nhiên, cái cốt lõi, cái hồn vẫn nằm ở nguyên liệu đất bản địa đặc trưng và men thực vật truyền thống do các nghệ nhân Biên Hòa tạo nên.

 [..] (2) Hai yếu tố quan trọng tạo nên vẻ đẹp đặc trưng của gốm Biên Hòa là nguồn nguyên liệu cao lanh và đất sét màu chất lượng cao cộng với trình độ của đội ngũ thợ gốm có tay nghề. Có thể nói, tài nghệ của thợ gốm Biên Hòa chính là ở chỗ họ đã tiếp thu, hòa nhập được những nét tinh hoa của các nền văn hóa trong các sản phẩm của mình. Quy trình sản xuất một sản phẩm gốm trước hết qua khâu tạo dáng trên bàn xoay hoặc trong khuôn, được trang trí vẽ chìm, đắp nổi hoặc trổ thủng sau đó phủ men màu lên những phần đã trang trí trước khi đưa vào lò nung. Độ lửa, chấm men và kỹ thuật khắc đã làm nên sự hấp dẫn kỳ lạ, độc đáo cho gốm Biên Hòa.

(3) Chỉ tiếc rằng, các kỹ thuật men truyền thống như trắng tàu, đỏ đá và đặc biệt là men xanh trổ đồng và loại gốm đất đen ở Biên Hòa xưa giờ đây đang có nguy cơ bị mai một, rất cần được tập hợp, nghiên cứu và lưu giữ. Làm cách nào để phục hồi, một khi những nghệ nhân am tường kỹ thuật chế tác cũng mất đi?

(Theo Anh Vũ, https://thoidai.com/kham-pha-lang-gom-truyen-thong-bien-hoa-dong-nai)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. (0,5 điểm) Chỉ ra mục đích của văn bản trên.

Câu 2. (0,5 điểm) Xác định hai yếu tố quan trọng tạo nên vẻ đẹp đặc trưng của gốm Biên Hòa được nêu trong văn bản.

Câu 3. (1,0 điểm) Nêu tác dụng của phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản.

Câu 4. (1,0 điểm) Anh (chị) hiểu như thế nào về nội dung của đoạn văn: “Chỉ tiếc rằng, các kỹ thuật men truyền thống như trắng tàu, đỏ đá và đặc biệt là men xanh trổ đồng và loại gốm đất đen ở Biên Hòa xưa giờ đây đang có nguy cơ bị mai một, rất cần được tập hợp, nghiên cứu và lưu giữ.” ?

Câu 5. (1,0 điểm) Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, anh/chị hãy đề xuất những biện pháp để giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống địa phương. (Trả lời trong khoảng 5 – 7 dòng)

II. VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm):

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của các giá trị văn hóa truyền thống đối với xã hội hôm nay.

Câu 2 (4,0 điểm)

Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) đánh giá nội dung, nghệ thuật của văn bản thơ sau:

                                                        Bài hát về cố hương

Tôi hát bài hát về cố hương tôi

Khi tất cả đã ngủ say

Dưới những vì sao ướt át

Và những ngọn gió hoang mê dại tìm về

[…]

Tôi hát bài hát về cố hương tôi

Trong ánh sáng đèn dầu

Ngọn đèn đó ông bà tôi để lại

Đẹp và buồn hơn tất cả những ngọn đèn

Thuở tôi vừa sinh ra

Mẹ đã đặt ngọn đèn trước mặt tôi

Để tôi nhìn mặt đèn mà biết buồn, biết yêu và biết khóc

Tôi hát bài hát về cố hương tôi

Bằng khúc ruột tôi đã chôn ở đó

Nó không tiêu tan

Nó thành con giun đất

Bò âm thầm dưới vại nước, bờ ao

[…]

Tôi hát, tôi hát bài ca về cố hương tôi

Trong những chiếc tiểu sành đang xếp bên lò gốm

Một mai đây tôi sẽ nằm trong đó

[…]

Tôi xin ở kiếp sau là một con chó nhỏ

Để canh giữ nỗi buồn – báu vật cố hương tôi./.

1991

          (Nguyễn Quang Thiều, Sự mất ngủ của lửa, NXB Văn học, Hà Nội, 1992, tr.83-85)