“Văn học giúp con người hiểu được bản thân mình, nâng cao niềm tin vào bản thân mình và làm nảy nở ở con người khát vọng hướng tới chân lý.” (M. Go-rơ-ki)
Thứ Tư, 9 tháng 7, 2025
Kỹ năng viết: Một số cách viết mở bài và kết bài dùng chung cho dạng so sánh
I. MẪU MỞ BÀI CHUNG DẠNG SO SÁNH (TÙY BIẾN)
Thứ Ba, 24 tháng 6, 2025
Kỹ năng viết: Cách viết đoạn/bài phân tích nhân vật trong văn bản truyện/nhật ký
I. VÍ DỤ THAM KHẢO
Câu 1 (2.0 điểm), đề thi thử số 16: Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích vẻ đẹp của nhân vật Th. trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu.
- → Phân tích các yếu tố nghệ thuật và nội dung tư tưởng, thể hiện chính kiến, cảm nhận cá nhân về nhân vật, chi tiết, ngôn ngữ, hoàn cảnh…
- → Hành động – tâm lý – mối quan hệ – xung đột – biểu tượng – nghệ thuật xây dựng nhân vật, tình huống.
- Sử dụng câu mở đầu sáng tạo:
- Không phải lúc nào vẻ đẹp cũng hiện lên trong ánh sáng – có những vẻ đẹp chỉ bừng sáng khi đặt giữa những tăm tối đời thường...
Kỹ năng viết: Cách kết bài sáng tạo dành cho dạng viết đoạn/bài nghị luận xã hội
👉 1. Kết bài bằng một câu hỏi gợi mở
"Tuổi trẻ là những ngày rong ruổi giữa muôn ngả đường đời. Vậy chúng ta sẽ chọn bước đi vô định hay bước đi với một niềm tin, một mục tiêu rõ ràng?"
👉 2. Kết bài bằng liên hệ cá nhân hoặc thực tế cuộc sống
"Trong nhịp sống hiện đại, khi ai cũng mải mê với guồng quay bận rộn, tôi tự hỏi mình: Liệu hôm nay tôi đã sống tử tế với người khác và với chính mình hay chưa?"
👉 3. Kết bài bằng một hình ảnh hoặc biểu tượng
"Sống đẹp cũng như trồng một đóa hoa – cần thời gian, sự chăm chút và cả những mùa mưa nắng. Nhưng đến khi nở, hương thơm ấy sẽ lan tỏa bền lâu hơn mọi điều tầm thường."
👉 4. Kết bài bằng một câu danh ngôn hoặc lời nhắn nhủ
"Victor Hugo từng viết: ‘Trên đời này chỉ có một điều khiến ta trở nên vĩ đại – đó là sống vì người khác.’ Phải chăng, đó cũng chính là ý nghĩa sâu xa của một lối sống có trách nhiệm hôm nay?"
👉 5. Kết bài bằng sự liên tưởng hoặc nghịch lý
"Thật nghịch lý thay, giữa thời đại công nghệ phát triển, người ta có thể kết nối vạn người xa lạ nhưng lại đánh mất chính tiếng nói bên trong mình – lòng yêu thương, sự sẻ chia, và sự tử tế."
👉 6. Kết bài theo cách quay lại mở bài (tạo vòng tròn nghệ thuật)
"Nếu cuộc đời là một chuyến tàu, thì lối sống đẹp chính là tấm vé hạng nhất, đưa ta đến ga cuối bình yên – nơi con người sống chan hòa trong ánh sáng của văn minh và tình thương."
👉 7. Kết bài bằng một lời kêu gọi hành động
"Đừng chỉ nói yêu thương – hãy hành động. Đừng chỉ trăn trở về lý tưởng – hãy sống và kiến tạo. Vì một xã hội tốt đẹp hơn bắt đầu từ chính những điều tử tế nhỏ bé hôm nay."
Kỹ năng viết: Cách kết bài sáng tạo dành cho dạng viết đoạn/bài nghị luận văn học
💫 1. Kết bài gợi mở, liên hệ thực tiễn
Tác phẩm không chỉ dừng lại ở câu chữ mà còn là lời nhắn gửi cho người đọc hôm nay: biết yêu hơn vẻ đẹp của con người, trân trọng hơn những giá trị sống giản dị mà sâu sắc. Có lẽ, đó cũng là sứ mệnh của văn chương: chạm đến trái tim và đánh thức những điều cao đẹp trong mỗi chúng ta.
📖 2. Kết bài bằng cảm nhận cá nhân
Khép lại trang thơ/truyện, tôi vẫn còn bị ám ảnh bởi hình tượng/chi tiết… Không chỉ bởi vẻ đẹp nghệ thuật, mà còn bởi chiều sâu nhân sinh và sự day dứt trong tư tưởng. Đó là một trong những giá trị khiến tác phẩm sống mãi với thời gian và trong lòng độc giả.
✍️ 3. Kết bài bằng hình ảnh biểu tượng
Như một làn hương nhẹ lan trong gió, bài thơ ấy không quá ồn ào nhưng đủ để làm ta nhớ mãi. Và cũng như ánh sáng le lói nơi cuối chân trời, truyện ngắn ấy hé mở một lối đi vào vùng sâu thẳm của tâm hồn con người – nơi văn chương cất tiếng.
🔥 4. Kết bài bằng sức sống trường tồn của tác phẩm
Dù đã ra đời từ bao năm trước, nhưng tác phẩm vẫn giữ nguyên sức sống nhờ vào vẻ đẹp nghệ thuật độc đáo và tư tưởng nhân văn sâu sắc. Đó chính là lý do khiến nó trở thành một “tác phẩm vượt thời gian” trong kho tàng văn học dân tộc.
🌾 5. Kết bài bằng sự tiếp nối giá trị văn học
Với tất cả những giá trị đã thể hiện, tác phẩm xứng đáng là hành trang tinh thần quý giá mà văn học gửi đến người đọc. Và mỗi lần trở lại với những dòng thơ/truyện ấy, ta lại thấy mình lớn lên, lắng lại, và thấu hiểu cuộc đời hơn một chút.
💦 6. Kết bài bằng một câu văn mang chất thơ
Có những câu chữ không chỉ để đọc mà để nhớ. Có những hình ảnh không chỉ để ngắm mà để suy ngẫm. Tác phẩm đã làm được điều đó – bằng trái tim người nghệ sĩ và bằng tâm hồn của chính chúng ta, những người đang đọc nó hôm nay.
💞 Lưu ý để viết kết bài sáng tạo:
Không chỉ tóm lược lại luận điểm – hãy mở rộng chiều sâu tư tưởng.Có thể liên hệ bản thân, thế hệ trẻ, hoặc đời sống hôm nay.
Một hình ảnh giàu chất thơ hoặc biểu tượng sẽ giúp đoạn kết “vang âm” hơn.
Kỹ năng viết: Cách mở bài sáng tạo dành cho dạng viết đoạn/bài nghị luận xã hội
I. CÁC MẪU MỞ BÀI SÁNG TẠO THEO CHỦ ĐỀ
1. Mở bài bằng một câu danh ngôn ấn tượng
“Con người sinh ra không phải để tan biến đi như một hạt cát vô danh, mà để in dấu lại trên mặt đất này.” – câu nói của X.Xai-ốp như một lời nhắn gửi về trách nhiệm sống có ý nghĩa trong xã hội hiện đại. Câu nói ấy cũng khiến ta suy ngẫm về vấn đề: giá trị của bản thân trong cuộc sống hiện đại.
2. Mở bài bằng một hình ảnh gợi cảm xúc hoặc biểu tượng
Giữa một thế giới thay đổi từng ngày, hình ảnh một cụ già lặng lẽ nhặt rác ven hồ hay một đứa bé nhường chỗ cho người già trên xe buýt như một “tia nắng nhỏ” sưởi ấm tâm hồn. Những hành động nhỏ ấy lại gợi nhắc chúng ta về vấn đề đạo đức ứng xử trong xã hội hôm nay.
3. Mở bài bằng một sự kiện, hiện tượng thời sự gần gũi
Khi cả thế giới cúi đầu tưởng niệm một người tử tế đã cứu sống hàng chục người trong thảm họa thiên tai, chúng ta bỗng nhận ra: lòng dũng cảm và tinh thần trách nhiệm không phải điều xa vời. Từ đó, vấn đề về trách nhiệm công dân trong thời đại mới cần được nhìn nhận sâu sắc hơn.
4. Mở bài bằng câu hỏi tu từ gợi suy ngẫm
Liệu bạn đã bao giờ tự hỏi: “Tuổi trẻ có nghĩa là gì nếu không dám ước mơ và hành động?” Câu hỏi ấy không chỉ dành cho bạn, mà là cho cả một thế hệ đang bước vào kỷ nguyên của cơ hội và thách thức mang tên toàn cầu hóa.
5. Mở bài bằng liên hệ văn học – điện ảnh – âm nhạc
Trong ca khúc "Đường đến ngày vinh quang", Trần Lập từng viết: “Chặng đường nào trải bước trên hoa hồng, bàn chân cũng thấm đau vì những mũi gai.” Câu hát ấy chính là bản tuyên ngôn sống mạnh mẽ về nghị lực vượt qua thử thách trong cuộc đời.
6. Mở bài bằng một nghịch lý hoặc mâu thuẫn xã hội
Chúng ta đang sống trong thời đại của kết nối toàn cầu, nhưng con người lại càng cô đơn. Càng có nhiều bạn ảo, lại càng thiếu tình thân thực. Phải chăng công nghệ đang “chia rẽ” chính con người mà nó kết nối? – Một vấn đề đáng suy ngẫm về mặt trái của công nghệ đối với đời sống tinh thần.
II. Gợi ý thêm: Các cụm mở bài dễ triển khai sáng tạo
-
“Không ai sinh ra là hoàn hảo, nhưng ai cũng có thể lựa chọn sống có ý nghĩa…”
-
“Có những giá trị không bao giờ lỗi thời, dù thời đại có đổi thay…”
-
“Tuổi trẻ là trang giấy trắng, mỗi lựa chọn đều sẽ trở thành vết mực không thể xóa…”
Mẫu 1: Mở bài bằng chân lý cuộc sống
“Con người không chỉ sống để tồn tại, mà để sống có ý nghĩa.” Trong hành trình trưởng thành và hoàn thiện bản thân, mỗi người đều phải đối mặt với những vấn đề thiết yếu của xã hội và nhân cách. Chính vì vậy, [vấn đề...] luôn là điều khiến chúng ta phải trăn trở, suy ngẫm.
⮕ Tùy biến: [vấn đề...]: đạo đức, lối sống, trách nhiệm, mục tiêu sống, lòng biết ơn, bản lĩnh, công nghệ, toàn cầu hóa, v.v.
Mẫu 2: Mở bài bằng câu hỏi tu từ
Ta đang sống trong một thế giới đầy biến động, nơi mọi giá trị đều có thể bị thách thức và thay đổi. Vậy, điều gì khiến con người vẫn giữ được bản sắc, lý tưởng và phương hướng sống đúng đắn? Câu trả lời nằm ở [vấn đề...] – một yếu tố then chốt của cuộc sống hiện đại.
Mẫu 3: Mở bài bằng nghịch lý
Trong một xã hội ngày càng phát triển, con người có nhiều cơ hội để tiếp cận tri thức, văn minh, công nghệ… nhưng cũng đồng thời đối mặt với sự khủng hoảng về niềm tin, nhân cách và định hướng sống. Chính vì vậy, [vấn đề...] trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Mẫu 4: Mở bài bằng hình ảnh biểu tượng
Nếu cuộc đời là một hành trình dài, thì mỗi hành động, mỗi lựa chọn của chúng ta chính là dấu chân để lại trên con đường đó. Muốn hành trình ấy có ý nghĩa, con người cần trang bị cho mình những giá trị sống đúng đắn như [vấn đề...] – điều mà xã hội hôm nay đang rất cần được nhấn mạnh.
Mẫu 5: Mở bài bằng liên hệ thế hệ trẻ
Thế kỷ XXI được gọi là kỷ nguyên của hội nhập, bứt phá và phát triển. Trong guồng quay đó, thế hệ trẻ chính là lực lượng tiên phong, mang trên vai trách nhiệm lớn lao. Nhưng để thực hiện tốt sứ mệnh ấy, mỗi bạn trẻ cần nhận thức sâu sắc về [vấn đề...].
Mẫu 6: Mở bài bằng khẳng định giá trị vĩnh cửu
Có những giá trị không bao giờ cũ, dù thời đại có thay đổi. Đó là [vấn đề...] – một phẩm chất/nhận thức/cách sống luôn cần thiết với mỗi cá nhân và cộng đồng trong mọi hoàn cảnh xã hội.
Kỹ năng viết: Cách mở bài sáng tạo dành cho dạng viết đoạn/bài nghị luận văn học
I. MỞ BÀI NGHỊ LUẬN THƠ
1. Mở bài bằng nhận định văn học
“Thơ là tiếng nói đầu tiên, là tiếng lòng của con người trước cuộc đời” – nhận định này đã khẳng định thơ là nơi lắng đọng những rung cảm sâu xa nhất. Bài thơ “... (tên bài)” của nhà thơ ... là một trong những tác phẩm như thế, thể hiện sâu sắc hình ảnh/ý nghĩa...
2. Mở bài bằng dẫn dắt cảm xúc – liên hệ đời sống
Giữa guồng quay hiện đại, thơ vẫn giữ vai trò như một nốt lặng dịu dàng. Đọc “...(tên bài thơ)...”, ta bắt gặp một khoảng trời nghệ thuật thấm đẫm tình cảm sâu sắc về ...
3. Mở bài bằng câu hỏi tu từ
Làm thế nào để chỉ với vài dòng thơ, người nghệ sĩ có thể khơi dậy bao tầng sâu xúc cảm trong lòng người đọc? Bài thơ “...” của ... đã trả lời điều ấy bằng...
4. Mở bài bằng hoàn cảnh ra đời (nếu đoạn văn yêu cầu phân tích cụ thể bài)
Viết trong giai đoạn ..., khi đất nước ..., bài thơ “...” không chỉ là tiếng lòng cá nhân mà còn là bản anh hùng ca của một thời đại...
II. MỞ BÀI NGHỊ LUẬN TRUYỆN (truyện ngắn, truyện hiện đại, văn xuôi)
1. Mở bài bằng khái quát thể loại và vị trí tác phẩm
Truyện ngắn luôn là nơi các nhà văn gửi gắm cái nhìn sâu sắc về con người và cuộc sống. Trong đó, tác phẩm “...” của ... để lại nhiều ám ảnh với hình tượng nhân vật ...
2. Mở bài bằng một triết lý sống hoặc câu nói hay
“Đừng nhìn vẻ bề ngoài, hãy lắng nghe tiếng nói bên trong mỗi con người.” Câu nói ấy gợi nhớ đến hình tượng nhân vật ... trong truyện ngắn “...” của ..., người mang đến cho văn học Việt một chiều sâu nhân bản...
3. Mở bài bằng tình huống truyện
Mỗi truyện ngắn hay đều bắt đầu từ một tình huống đặc biệt. Tình huống trong “...” của nhà văn ... đã mở ra cả một thế giới đầy giằng xé nội tâm, từ đó làm nổi bật ...
4. Mở bài liên hệ với bối cảnh văn học sử hoặc thời đại
Xuất hiện trong thời kỳ ..., truyện ngắn “...” của ... không chỉ phản ánh hiện thực mà còn thể hiện tinh thần phản kháng nhân văn, đặc biệt qua nhân vật ...
III. GỢI Ý THÊM MỘT MẪU MỞ BÀI CHUNG (có thể tùy biến)
Mẫu 1. Văn học là tấm gương phản chiếu tâm hồn và hiện thực đời sống. Qua những câu thơ/chuyện kể, người nghệ sĩ không chỉ thể hiện cái đẹp mà còn bộc lộ tư tưởng sâu xa. Tác phẩm “...” của ... chính là một minh chứng cho điều đó, đặc biệt qua ...
Mẫu 2. Văn học không chỉ phản ánh cuộc sống mà còn làm lay động tâm hồn con người bằng những cảm xúc chân thật và giá trị nhân văn sâu sắc. Tác phẩm “...” của nhà văn/nhà thơ ... là một minh chứng tiêu biểu, thể hiện rõ điều đó qua hình tượng/chi tiết/ý nghĩa...
Mẫu 3. Mỗi tác phẩm văn học hay đều như một dòng chảy cảm xúc, đưa người đọc đến với những miền rung cảm sâu lắng nhất. “...” của ... là một tác phẩm như vậy, để lại dư âm sâu xa về...
Mẫu 4. Văn học luôn là nơi nghệ thuật và tư tưởng gặp gỡ, nơi người nghệ sĩ gửi gắm cái nhìn sâu sắc về con người và cuộc đời. Trong “...” của ..., người đọc không chỉ ấn tượng bởi hình thức biểu đạt mà còn bị cuốn hút bởi nội dung đầy chiều sâu...
Mẫu 5. Nhà văn, nhà thơ là người thư ký trung thành của thời đại, là tiếng nói của những điều thầm lặng trong đời sống. Tác phẩm “...” của ... mang đậm dấu ấn ấy khi khắc họa thành công...

