ĐI GIỮA ĐƯỜNG THƠM

- Huy Cận -

Đường trong làng: hoa dại với mùi rơm...

Người cùng tôi đi dạo giữa đường thơm,

Lòng giắt sẵn ít hương hoa tưởng tượng.

 

Đất thêu nắng, bóng tre, rồi bóng phượng

Lần lượt buông màn nhẹ vướng chân lâu:

Lên bề cao hay đi xuống bề sâu?

Không biết nữa. - Có chút gì làm ngợp

Trong không khí... hương với màu hoà hợp...

 

Một buổi trưa không biết ở nơi nào,

Như buổi trưa nhè nhẹ trong ca dao,

Có cu gáy, có bướm vàng nữa chứ,

Mà đôi lứa đứng bên vườn tình tự.

Buổi trưa này xưa kia ta đã đi,

Phải cùng chăng? Lòng nhớ rõ làm chi!

 

Chân bên chân, hồn bên hồn, yên lặng,

Người cùng tôi đi giữa đường rải nắng,

Trí vô tư cho da thở hương tình.

Người khẽ nắm tay, tôi khẽ nghiêng mình

Như sắp nói, nhưng mà không; - khóm trúc

Vừa động lá, ta nhận vào một lúc

Cả không gian hồn hậu rất thơm tho;

Gió hương đưa mùi, dìu dịu phất phơ...

 

Trong cảnh lặng, vẫn đưa mùi gió thoảng...

Tri bâng quơ nghĩ thoáng nhưng buồn nhiều:

“Chân hết đường thì lòng cũng hết yêu”.

Chân đang bước bỗng e dè dừng lại

- Ở giữa đường làng, mùi rơm, hoa dại...

🌿 Dàn ý

I. Mở bài

• Giới thiệu tác giả Huy Cận: cây bút tiêu biểu của phong trào Thơ mới, “ông hoàng thơ vũ trụ” (Xuân Diệu), thơ trữ tình – triết lí, giàu cảm xúc.

• Giới thiệu bài thơ Đi giữa đường thơm: trích trong tập Lửa thiêng (1940), tiêu biểu cho cảm hứng lãng mạn, mộng mơ và cái nhìn tinh tế của Huy Cận về thiên nhiên và tình yêu.

II. Thân bài

1. Nội dung

   • Bức tranh thiên nhiên làng quê thanh bình, thơ mộng

     • Đường làng có “hoa dại với mùi rơm”, “bóng tre, bóng phượng” → gợi cảm giác gần gũi, dung dị.

     • Thiên nhiên mang màu sắc ca dao: “bướm vàng”, “cu gáy”, gợi về không gian quê xưa, rất đỗi yên bình.

   • Không khí tình yêu thầm lặng, hồn hậu

     • Hình ảnh đôi lứa “chân bên chân, hồn bên hồn, yên lặng”, “nắm tay khẽ”, “khẽ nghiêng mình” → tình cảm kín đáo, e ấp.

     • Hương, màu, gió, nắng hòa hợp, như chứng giám cho tình yêu đôi lứa.

   • Chiêm nghiệm về tình yêu, nỗi buồn man mác

     • Từ cảnh thơ mộng, thi sĩ bất chợt suy tư: “Chân hết đường thì lòng cũng hết yêu”.

     • Bộc lộ nỗi lo âu về sự hữu hạn của tình yêu, về sự mong manh của hạnh phúc.

2. Nghệ thuật

   • Thủ pháp tương giao cảm giác: hương, màu, gió, nắng hòa quyện tạo nên “đường thơm”.

   • Ngôn ngữ tinh tế, nhạc điệu dịu dàng, nhấn mạnh cái “dịu”, “lặng”, “thoảng”.

   • Sử dụng nhiều hình ảnh gần gũi với ca dao, kết hợp chất lãng mạn và triết lí.

   • Giọng điệu vừa hồn nhiên, vừa ngập ngừng, e ấp → đặc trưng phong cách Huy Cận trước Cách mạng.

3. Đánh giá, mở rộng

   • Đi giữa đường thơm là một trong những bài thơ tình đẹp của Thơ mới, vừa trữ tình, vừa triết lí.

   • Nguyễn Đăng Mạnh từng nhận xét: “Thơ Huy Cận đẹp bởi sự hòa quyện giữa cái cụ thể và cái khái quát, cái hồn nhiên và cái triết lí”.

   • Bài thơ góp phần thể hiện tâm hồn Thơ mới: khát khao giao cảm với thiên nhiên, với tình yêu, nhưng cũng ẩn chứa lo âu về sự hữu hạn của đời người.

III. Kết bài

• Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật: bức tranh quê hương thanh bình, tình yêu hồn hậu, nỗi buồn nhân sinh.

• Đặt trong phong trào Thơ mới, đây là một nét riêng của Huy Cận: trữ tình – triết lí, vừa đẹp, vừa day dứt.

---

🌸 Bài viết tham khảo ( khoảng 600 chữ)

    Trong phong trào Thơ mới 1932 – 1945, Huy Cận được xem là một hồn thơ độc đáo, giàu suy tưởng và trữ tình. Xuân Diệu từng gọi ông là “ông hoàng thơ vũ trụ”, bởi thơ ông mở ra những khoảng không gian rộng lớn, chan chứa triết lí nhân sinh. Bên cạnh những bài thơ buồn mang màu sắc vũ trụ, Huy Cận còn để lại những vần thơ tình dịu dàng, đằm thắm. Đi giữa đường thơm, in trong tập Lửa thiêng (1940), là một minh chứng, khi nhà thơ vẽ nên bức tranh quê thanh bình, tình yêu hồn hậu và những suy tư thẳm sâu về tình cảm con người.

    Bài thơ mở ra khung cảnh làng quê giản dị mà nên thơ: “hoa dại với mùi rơm”, “bóng tre, bóng phượng”, “cu gáy”, “bướm vàng”. Tất cả gợi nên một không gian thân thuộc, mộc mạc, đậm chất dân gian ca dao. Trong sự bình dị ấy, thiên nhiên như được “thêu nắng”, rải đầy hương sắc, làm cho con người đắm chìm trong cảm giác thanh tân, thơm mát. Nhà phê bình Hoài Thanh từng nhận định: “Thơ mới là sự tìm về cái tôi cá nhân nhưng vẫn gắn bó thiết tha với hồn quê”. Thật vậy, con đường làng trong thơ Huy Cận vừa thân thương, vừa trở thành “đường thơm”, nâng bước đôi tình nhân.

    Giữa khung cảnh ấy, tình yêu hiện ra thật dịu dàng, kín đáo. Đó là “chân bên chân, hồn bên hồn, yên lặng”, là cái nắm tay khẽ, cái nghiêng mình e ấp. Tình yêu của Thơ mới không ồn ào, mãnh liệt mà thường e lệ, thầm kín. Nó được gửi gắm qua sự tương giao cảm giác: hương, gió, màu, nắng hòa quyện, tạo nên sự đồng điệu giữa thiên nhiên và tâm hồn. Nhà thơ để mặc cho “da thở hương tình”, để cả không gian “hồn hậu rất thơm tho” như chứng giám cho cuộc tình trong sáng.

    Thế nhưng, trong dòng cảm xúc êm đềm ấy, một thoáng buồn man mác chợt len vào: “Chân hết đường thì lòng cũng hết yêu”. Câu thơ bâng quơ mà day dứt, thể hiện nỗi lo âu về sự mong manh của tình yêu, sự hữu hạn của hạnh phúc. Đây chính là nét đặc trưng của thơ Huy Cận: dù miêu tả cảnh tình đẹp đẽ, ông vẫn hướng tới suy tư triết lí, gợi ra nỗi buồn nhân sinh. Nguyễn Đăng Mạnh từng cho rằng: “Thơ Huy Cận đẹp bởi sự hòa quyện giữa cái cụ thể và cái khái quát, cái hồn nhiên và cái triết lí”. Đi giữa đường thơm là minh chứng cho sự hòa quyện ấy: cụ thể là con đường làng, là tình yêu đôi lứa, còn khái quát là nỗi bâng khuâng trước sự ngắn ngủi của tình cảm con người.

    Như vậy, Đi giữa đường thơm không chỉ là bức tranh tình tứ nơi thôn quê, mà còn là một thi phẩm giàu triết lí. Bằng nghệ thuật tương giao cảm giác, ngôn ngữ tinh tế, giọng điệu e ấp mà sâu lắng, Huy Cận đã đem đến một “đường thơm” của hương sắc, của tình yêu và của nỗi suy tư nhân sinh. Đặt trong mạch Thơ mới, bài thơ góp phần khẳng định phong cách trữ tình – triết lí đặc sắc của Huy Cận, để lại dư âm dịu dàng mà day dứt trong lòng người đọc.