Tặng chị Trần Thị Lý anh dũng
Em là ai? Cô gái hay nàng tiên
Em có tuổi hay không có tuổi
Mái tóc em đây hay là mây là suối
Đôi mắt em nhìn hay chớp lửa đêm giông
Thịt da em hay là sắt là đồng?
Cho tôi hôn bàn chân em lạnh ngắt
Cho tôi nâng bàn tay em nắm chặt
Ôi bàn tay như đôi lá còn xanh
Trên mình em đau đớn cả thân cành!
Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng
Em đã sống lại rồi, em đã sống!
Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung
Không giết được em, người con gái anh hùng!
Ôi trái tim em, trái tim vĩ đại
Còn một giọt máu tươi còn đập mãi
Không phải cho em. Cho Lẽ phải trên đời
Cho quê hương em. Cho Tổ quốc, loài người!
Từ cõi chết, em trở về, chói lọi
Như buổi em đi, ngọn cờ đỏ gọi
Em trở về, người con gái quang vinh
Cả Nước ôm em, khúc ruột của mình.
Em đã sống, bởi vì em đã thắng
Cả Nước bên em, quanh giường nệm trắng
Hát cho em nghe như tiếng mẹ ngày xưa
Sông Thu Bồn giọng hát đò đưa...
Cả Nước cho em, cho em tất cả
Máu tiếp máu, cho lại hồng đôi má
Cho mái tóc em xanh lại ngày xuân
Cho thịt da em lại nở trắng ngần!
Em sẽ đứng trên đôi chân tuổi trẻ
Đôi gót đỏ lại trở về quê mẹ
Em sẽ đi, trên đường ấy thênh thang
Như những ngày xưa, rực rỡ sao vàng!
Ôi đôi mắt của em nhìn, rất đẹp
Hãy sáng mãi niềm tin tươi ánh thép
Như quê em gò nổi Kỳ Lam
Hỡi em, người con gái Việt Nam!
7-12-1958
💥 Dàn ý
1. Mở bài
-
Giới thiệu Tố Hữu – lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam thế kỷ XX.
-
Hoàn cảnh sáng tác: 1958, viết về chị Trần Thị Lý – một nữ chiến sĩ cách mạng anh hùng.
-
Bài thơ là khúc ca ngợi ca vẻ đẹp, phẩm chất anh hùng và bất tử của người con gái Việt Nam trong kháng chiến.
2. Thân bài
a. Vẻ đẹp vừa huyền thoại vừa đời thường của người con gái Việt Nam
-
Câu hỏi tu từ mở đầu: “Em là ai? Cô gái hay nàng tiên…” → nhân vật trữ tình vừa thực vừa ảo.
-
Hình ảnh so sánh, ẩn dụ: tóc như mây, mắt như lửa, da thịt như sắt đồng → khắc họa sự kiêu hãnh, sức mạnh phi thường.
-
Người con gái hiện lên như biểu tượng lý tưởng hóa cho dân tộc.
b. Nỗi đau thể xác và tinh thần của người chiến sĩ cách mạng
-
Cảnh tra tấn: “Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung” → hiện thực khốc liệt.
-
Lời thơ như tiếng kêu thương, cảm thông và đồng thời ca ngợi sự bất khuất.
-
“Bàn tay như đôi lá còn xanh / Trên mình em đau đớn cả thân cành” → vừa gợi sự yếu mềm, vừa làm nổi bật nghị lực.
c. Sức sống bất diệt và trái tim vĩ đại
-
“Ôi trái tim em, trái tim vĩ đại / Còn một giọt máu tươi còn đập mãi” → trái tim tượng trưng cho tình yêu quê hương, cho lẽ phải.
-
Người con gái Việt Nam bất tử trong khát vọng sống và tinh thần hy sinh.
d. Sự hồi sinh, hòa vào tình yêu dân tộc
-
Hình ảnh cả nước chở che: “Cả Nước ôm em, khúc ruột của mình” → biểu tượng cho sự gắn bó giữa cá nhân – dân tộc.
-
Giọng thơ tha thiết, nâng niu, chan chứa tình cảm như tiếng mẹ, dòng sông quê hương.
-
Sức sống hồi sinh trong niềm tin của cộng đồng: “Cho mái tóc em xanh lại ngày xuân…”
e. Niềm tin vào tương lai, khẳng định vẻ đẹp bất diệt
-
Người con gái từ cõi chết trở về, mang niềm tin, ánh sáng, rực rỡ như sao vàng.
-
Hình tượng kết tinh trong câu thơ: “Hỡi em, người con gái Việt Nam” → khẳng định tầm vóc sử thi, biểu tượng bất diệt của dân tộc.
f. Nghệ thuật đặc sắc
-
Thể thơ tự do, nhịp điệu biến hóa linh hoạt.
-
Sử dụng nhiều câu hỏi tu từ, so sánh, ẩn dụ → tạo sức gợi mạnh mẽ.
-
Giọng điệu vừa bi thương vừa hào hùng, kết hợp trữ tình – sử thi.
-
Ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu cảm xúc.
3. Kết bài
-
Khẳng định: Người con gái Việt Nam là bài thơ tiêu biểu ca ngợi phẩm chất kiên cường, hy sinh và vẻ đẹp bất tử của phụ nữ Việt Nam.
-
Tác phẩm thể hiện cảm hứng nhân văn, niềm tin vào sức mạnh dân tộc và giá trị con người.
💥Bài viết tham khảo
Trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam, Tố Hữu được coi là “ngọn cờ đầu của thơ ca cách mạng” (Nguyễn Đăng Mạnh). Thơ ông gắn bó mật thiết với từng chặng đường đấu tranh của dân tộc, là tiếng nói của thời đại, là bản anh hùng ca của nhân dân. Bài thơ Người con gái Việt Nam (1958) là một minh chứng tiêu biểu. Đây không chỉ là khúc ca ngợi ca một nữ anh hùng cách mạng, mà còn là biểu tượng cho vẻ đẹp bất khuất, sáng ngời của người phụ nữ Việt Nam – “những con người đẹp hơn tất cả anh hùng, thi sĩ” (Chế Lan Viên).
Về nghệ thuật, Người con gái Việt Nam được viết bằng thể thơ tự do, nhịp điệu biến hóa linh hoạt theo mạch cảm xúc. Câu hỏi tu từ, ẩn dụ, so sánh tạo sắc thái huyền thoại và tính khái quát cao. Giọng điệu thơ vừa bi thương, vừa hào hùng, hòa quyện giữa tình cảm riêng tư và âm hưởng sử thi. Ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu nhạc điệu, thể hiện rõ đặc điểm “trữ tình chính trị” – dấu ấn đặc sắc trong phong cách thơ Tố Hữu.
Tóm lại, Người con gái Việt Nam không chỉ là khúc ca bi tráng về một nữ chiến sĩ cách mạng, mà còn là bản anh hùng ca về người phụ nữ Việt Nam – những con người đã dâng hiến cả tuổi xuân, máu thịt cho Tổ quốc. Tác phẩm tiêu biểu cho cảm hứng lớn trong thơ Tố Hữu: ca ngợi con người, ca ngợi cách mạng, tin tưởng vào sức sống bất diệt của dân tộc. Như Nguyễn Đăng Mạnh từng viết: “Thơ Tố Hữu là sự kết tinh đẹp đẽ của tâm hồn và lý tưởng Việt Nam trong một giai đoạn lịch sử hào hùng.” . Và chính điều ấy đã làm nên sức sống lâu bền của bài thơ trong lòng bạn đọc hôm nay.
